 |
| 'Do chum glóire Dé agus onóra na hÉireann' |
An Réamhstair
c. 23000 R.Ch. An chuid ab fhuaire den oighearaois; Éire uile faoi bhrat oighir.
c. 14000 R.Ch. Téamh na haeráide agus cúlú an oighir.
c. 10700 R.Ch. Sealgairí na sean-chlochaoise in Éirinn.
c. 10600 R.Ch. Fuarú na haeráide; Éire cosúil le tundra an lae inniu.
c. 9700 R.Ch. Ardú buan ar an teocht agus deireadh na hoighearaoise.
c. 9000 R.Ch. Ardú ar leibhéal na mara; Éire ina hoileán.
c. 8000 R.Ch. Sealgairí na meán-chlochaoise in Éirinn.
c. 4000 R.Ch. Teacht na gcéad fheirmeoirí go hÉirinn; tús na nua-chlochaoise.
c. 3500 R.Ch. An phlá bhúbónach ar fud ha hEorpa.
c. 2400 R.Ch. Teacht lucht labhartha na hInd-Eorpaise go hÉirinn agus tús na cré-umhaoise.
c. 1400-800 R.Ch. Tógáil na ndúnta cnoic.
c. 700 R.Ch. Tús na hiarannaoise in Éirinn.
c. 400-300 R.Ch. Tógáil na láithreacha ríoga.
c. A.D. 150 Mapa d’Éirinn le Ptolemaeus.
4ú céad
367 Cósta thiar na Breataine faoi ionsaí ag Gaeil.
5ú céad
c. 400 Coilíneachtaí Éireannacha in Gwynedd agus in Dyfed.
431 Palladius seolta go hÉirinn ag an bPápa mar easpag chuig na Gaeil a chreid i gCríost.
c. 455 Tús curtha le misean Phádraig mhic Calprainn.
c. 463 Bás Laoghaire mhic Neill, rí na Teamhrach.
c. 493 Bás Phádraig mhic Calprainn.
c. 500 Coilíneacht ag Dál Riada in Earraghaidheal.
6ú céad
516 Cath Dhroma Dearga: bua ag Uibh Néill ar Laighnibh.
536 Ganntanas mór bia.
539 Ganntanas mór bia.
544-9 ‘Blefed’ nó plá bhúbónach ar fud na hÉireann.
561 Cath Chúil Dreimhne inar bhuaigh Uí Neill an Tuaiscirt agus na Connachta ar Dhiarmaid mac Cearbhall, rí na Teamhrach.
563 Cath Mhóin Doire Lothair inar bhuaigh Cinéal nEoghain ar Dhál nAraidhe.
Bunú mhainistir Í.
565 Bás Dhiarmada mhic Cearbhaill, an rí págánach ba dhéanaí ar Theamhair de réir an traidisiúin.
c. 590 Rídháil ag Droim Ceat idir Aodh mac Ainmireach, rí na Teamhrach, agus Aodhán mac Gabhráin, rí Dhál Riada; aithníodh neamhspleáchas Dhál Riada na hAlban.
597 Bás Choluim Chille.
598 Cath Dhún Bolg inar bhuaigh Brandubh mac Eochadha, rí Laighean, ar Aodh mac Ainmireach, rí na Teamhrach.
7ú céad
627 Cath Charn Fhearaígh inar bhuaigh Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh, rí na Mumhan, ar Ghuaire Aidhne mac Colmáin, rí Chonnacht.
633 Litir le Coimín Fada, ab Chluain Fearta, ar cheist na Cásca.
Cath Átha Goan inar bhuaigh Conall mac Suibhne, rí na Mí, ar Chriomhthann mac Aodha, rí Laighean.
637 Cath Mhaigh Rath inar bhuaigh Uí Néill an Tuaiscirt ar Ultaibh.
649 Cath Charn Conaill inar bhuaigh Diarmaid mac Aodha Sláine, rí na Teamhrach, ar Ghuaire Aidhne mac Colmáin, rí Chonnacht.
664-8 ‘Buí Chonaill’ nó plá bhúbónach ar fud na hÉireann.
670 Gorta de bharr sneachta.
680 Ráig den bholgach ar fud na hÉireann.
684 Slad déanta i mBreaghaibh ag slua ó Northumbria Shasana.
697 Cáin Adhamhnáin fógartha ag Adhamhnán, ab mhainistir Í, ag sionad i mBiorra.
700 Gorta.
8ú céad
704 Cath Chorainn inar bhuaigh Ceallach mac Raghallaigh, rí Chonnacht, ar Loingseach mac Aonghusa, rí Chinéal gConaill agus na Teamhrach.
721 Slad déanta ag Cathal mac Fionghaine, rí na Mumhan, agus ag Murchadh mac Brain, rí Laighean, ar Bhreaghaibh.
722 Cath Alúine inar bhuaigh Murchadh mac Brain, rí Laighean, ar Fhearghal mac Maoldúin, rí na Teamhrach.
735 Cath Fhochairde inar bhuaigh Aodh Ollán, rí Chinéal nEoghain agus na Teamhrach, ar Ultaibh.
737 Rídháil idir Aodh Ollán, rí na Teamhrach, agus Cathal mac Fionghaine, rí na Mumhan; fógraíodh go raibh Cáin Phádraig i bhfeidhm ar fud na hÉireann.
738 Cath Átha Sheanaigh inar bhuaigh Aodh Ollán, rí na Teamhrach, ar Aodh mac Colgan, rí Laighean.
742 Ráig den bholgach ar fud na hÉireann.
743 Cath Mhaigh Seiridh inar mharaigh Domhnall Midhe, rí Chlann Cholmáin, Aodh Ollán, rí na Teamhrach.
764 Cath idir mainistir Chluain Mhic Nóis agus mainistir Dharú.
765 Ganntanas mór bia.
769 Ráig den bholgach ar fud na hÉireann.
775-6 Slad déanta ag Donnchadh Midhe mac Domhnaill, rí na Teamhrach, ar chúige Mumhan.
777 Ár mór bólachta.
779 Ráig den bholgach ar fud na hÉireann.
789 Mórán daoine agus beithíoch marbh de bharr sneachta.
792 Bás Mhaolruain, céile Dé agus ab Thamhlachta.
An chéad tagairt do ríocht Bhréifne sna hannála.
795 Ionsaithe na Lochlannach ar Í agus ar Reachlainn.